Isidro Llabrador

Isidro Llabrador
Vida
Nacimientu	Madrid, circa 1079
Nacionalidá	Reinu de Castiella
Muerte	Madrid, 15 de mayu de 1130 (50/51 años)
Familia
Casáu con	María de la Cabeza (es)
Fíos/es	San Illán
Estudios
Llingües falaes	castellanu
Oficiu	agricultor
Santoral
15 de mayu

San Isidro Llabrador (Madrid, c. 4 d'abril de 1082-ibidem, 30 de payares de 1172)^[1] nacíu nel Mayrit musulmán foi un llabrador mozárabe que tuvo posiblemente al serviciu de la familia Vargas y d'otros tantos señores terratenientes como Francisco Vera. El so trabayu como xornaleru más mentáu polos biógrafos ye al cargu de Juan de Vargas, y realizóse principalmente nel área de Madrid y contorna. Conócense dellos detalles de la so vida poles allabancies qu'indica un códiz atopáu na Ilesia de San Andrés en 1504 (denomináu como Códiz de San Isidro y escritu a finales del sieglu XII) y onde se denomina Ysidorus Agricola. Nesti documentu méntase que ta casáu, con un fíu y apurre referencia de namái cinco milagro,^[2] siendo los demás agregos darréu procedentes de la tradición oral mientres el so procesu de beatificación por dellos haxógrafos. Magar que entá nun tuviera santificado, los madrilanos rindíen-y un cultu dende'l sieglu XII que diba amontándose rápido en sieglos posteriores. Por ello, les autoridaes eclesiástiques, municipales, l'aristocracia madrilana y la corona real española lideraron el so procesu de canonización nel sieglu XVI.

Ente los estudiosos de la so vida atópense: Alonso de Villegas,^[3] Jaume Bleda,^[4][5] Jerónimo de la Quintana, López de Hoyos, Juan de Ferreras y el mesmu poeta madrilanu Lope de Vega nun poema haxográficu tituláu Isidro (Madrid, 1599).^[6] La narración de los milagros puede diferir unos d'otros, y atópase influyida pola tradición oral popular. San Isidro ye'l primera llaicu casáu lleváu a los altares tres un procesu de canonización instruyíu pola Congregación de Ritos. Los promotores d'esta canonización fueron dellos personaxes del sieglu XVI, incluyida la familia Vargas y la casa real de los Austrias. El 14 de marzu del añu 1622 foi finalmente canonizáu pol papa Gregorio XV, y en 1960 el papa Juan XXIII decláralu por aciu bulda como santu patrón de los llabradores españoles. El so cuerpu ye emplegáu en procesiones del sieglu XV pa faer rogatives pola agua en Madrid, la so popularidá estiéndese darréu. Isidro llabrador foi un santu zahorí, pocero, taumatúrxicu y facedor d'agües. Home senciellu y bienhechor de los probes empezó a ser veneráu pol pueblu de Madrid unos cuarenta años dempués del so fallecimientu.

La canonización llevó a un llabor d'asientu documental de parte de les duldes esistentes sobre la vida de San Isidro, ya institucionalizó una gran porción de la tradición oral de sieglos anteriores.^[7] Fray Domingo de Mendoza, comisariu nomáu por Felipe II pa la canonización, abarrúntase tuvo maxín a la de reconstruyir la biografía del Santu que llegó hasta los nuesos díes.^[8] Se meciona nel códiz qu'Isidro Llabrador taba casáu y tenía un fíu. La tradición popular, y dellos autores, afita'l llugar onde conoció a la so esposa na llocalidá de Torrelaguna. Los patronalgos que representa en diverses ciudaes del mundu, según les festividaes que se celebren la so el día 15 de mayu, por ser el día nel que paez ser que'l so cuerpu incorruptu treslladar a la Ilesia de San Andrés.^[9] Los restos del santu moren nel altar mayor de la Colexata de San Isidro nuna arca mortuoria.

1. ↑ José Antonio Álvarez Baena: Fíos de Madrid, vol. II, páxs. 423-428.
2. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Dialc
3. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes ADV
4. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes BL1
5. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes BL2
6. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes FJR
7. ↑ Leonor Zozaya Montes, (xunu 2010), Pesquises documentales pa narrar la hestoria de San Isidro. Xestiones pa una canonización empecipiada en 1562, nᵘ4, revista de ciencies sociales
8. ↑ Ríu Barredo, María José del (2000): Madrid, Urbs Regia. La capital ceremonial de la Monarquía Católica, Madrid, Marcial Pons.
9. ↑ «plaza mayor-de-madrid Visitar la Plaza Mayor de Madrid y la Colexata de San Isidro» (28 de xunetu de 2013). Consultáu'l 14 de mayu de 2016.